Φωνές του 1821 | Voices of 1821

Φωνές για την ισονομία

«Ὁ βάσιμος σκοπὸς τῆς Διοικήσεως εἶναι ἡ εὐδαιμονία τοῦ ἔθνους, τὴν ὁποίαν μέλλει νὰ ἀπολαύσῃ διὰ τῆς ἰσονομίας».

Προσωρινόν Πολίτευμα της Νήσου Κρήτης (1822)

«[Τὸ ἔθνος τῶν Ἑλλήνων ζητεῖ] τὴν πολιτικὴν αὐτοῦ ὕπαρξιν καὶ νὰ γνωρισθῇ ἔθνος, φιλελεύθερον, ἀνεξάρτητον, εὐνομούμενον, πεπολιτευμένον, αὐτόνομον καὶ ἰσόνομον παρὰ πάντων τῶν εὐνομουμένων ἐθνῶν».

Σχέδιο αναφοράς του Μάρκου Πολίτη προς την Διοίκηση σχετικά με την διοικητική οργάνωση της Νάξου (1822)

«Καὶ λείπει βέβαια ἡ ἀγάπη ὅπου δὲν βασιλεύει ἡ ἰσονομία».

Αδαμάντιος Κοραής, Επιστολή προς τους προεστούς της Πελοποννήσου και της υπόλοιπης ελεύθερης Ελλάδας (10/01/1822)

​«Ἡ Ἑλλὰς ἔλαβε τὰ ὅπλα εἰς τὰς χεῖρας διὰ νὰ ἀπαλλαχθῇ ἀπὸ τὴν τυραννίαν καὶ στηρίζουσα δι’ αὐτῶν τὴν ἀνεξαρτησίαν καὶ ἐλευθερίαν της νὰ ζήσῃ ὡς ἔθνος, ἔθνος ἐλεύθερον, ἔθνος αὐτόνομον καὶ ἔθνος τὸ ὁποῖον νὰ διοικῆται ἀπὸ νόμους ἐπιτάττοντας τὴν ἰσονομίαν εἰς ὅλους».

Επιστολή Πρωτοπαπά Βαθόγλου και Χριστόδουλου Ιωάννου, πληρεξουσίων Σαντορίνης, προς το Βουλευτήριο (27/06/1823)

«Εἰς ἄλλο παρὰ τὴν ἰσονομίαν ὅστις θεμελιόνει [sic] πολιτείαν, δὲν κτίζει πῦργον Ἐλευθερίας, ἀλλὰ σχεδιάζει καλύβην, ἀδύνατον νὰ ἀντισταθῆ εἰς τοὺς πρώτους ἀνέμους, ἤ εἰς τὰς πρώτας βροχάς».

Αδαμάντιος Κοραής, Επιστολή προς τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο (04/07/1823)

​«Ἀνεγνώσθη προβούλευμα τοῦ Ἐκτελεστικοῦ ὑπ' ἀρ. 5178 ἀποκριτικὸν περὶ τῶν δυστυχῶν Πατραίων τῶν ἐν Πύργῳ καὶ Γαστούνῃ ὅτι διέταξε τοὺς ἐκεῖ ἐπάρχους νὰ διατάξουν τοὺς κατοίκους των νὰ θεωρῶσιν ἰσονόμους αὐτοὺς καὶ νὰ μὴ τοὺς ἐνοχλῶσι, μήτε νὰ τοὺς ἐπιφέρουν παραμικρὰν στενοχωρίαν».

Πρακτικά  συνεδρίασης του Βουλευτικού (21/03/1825)

«Τὸ Ἑλληνικὸν ἔθνος ἔλαβε τὰ ὅπλα, διὰ νὰ ἐλευθερωθῇ ἀπὸ τὴν φρικτὴν τυραννίαν τῶν Τούρκων, καὶ νά ζήσῃ ὡς ἔθνος, ἔθνος ἀνεξάρτητον, ἔθνος ἐλεύθερον, ἔθνος τὸ ὁποῖον νὰ διοικῆται ἀπὸ νόμους ἐπιτάττοντας τὴν ἰσονομίαν, καὶ νὰ θεωρῇ ὅλους τοὺς εἰς τὴν Ἑλλάδα γεννηθέντας Ἔλληνας, καὶ τοὺς τῆς Ἀνατολικῆς καὶ τοὺς τῆς Δυτικῆς Ἐκκλησίας, καὶ ἐν γένει ὅλους τοὺς πιστεύοντας εἰς Χριστὸν, ὡς ἴδιά του μέλη».


«Δὲν καταδέχονται νὰ ἦναι Ἔλληνες; ἂς μὴν ἦναι. Ἂς ἦναι ξένοι. Πάλιν ὡς ξένους τοὺς ἐπιτάττομεν νὰ γνωρίσουν, ὅτι ὑπόκεινται καὶ αὐτοὶ εἰς τὸν περὶ ἐθνικῶν δικαιωμάτων Νόμον ἀπαράλλακτα, ὡς καὶ οἱ Ἕλληνες, διότι καὶ αὐτοὶ κατοικοῦσιν Ἑλληνικὴν γῆν. Τὰ ἐθνικὰ δικαιώματα ἀνάγονται ὄχι εἰς ὑποκείμενα, ἀλλ’ εἰς τὴν γῆν».

Γρηγόριος Δικαίος (Παπαφλέσσας) και Γεώργιος Γλαράκης, Εγκύκλιος προς τους Έλληνες της Δυτικής Εκκλησίας (09/06/1823), Ο Φίλος του Νόμου 24 (06/06/1823), σελ. 3-4.

Φωνές για την δημοκρατία

«Τούτων οὕτως ἐχόντων, οἱ κάτοικοι πασῶν τῶν Κυκλάδων καὶ Σποράδων νήσων, εἰς τὴν τοιαύτην λαμπρὰν καὶ ἔνδοξον πολιτικὴν ἀναγέννησιν καὶ ἀναβλάστησιν τῆς Ἑλλάδος, βλέπομεν μὲ ἀπορίαν μεγίστην ὅτι τὸ σκοπούμενον τοῦ ἔθνους οὐ μόνον δὲν κατορθοῦται ἐπὶ τὰς νήσους μας, διὰ νὰ ἐντρυφῶμεν καὶ ἡμεῖς ὡς Ἕλληνες τὰ ἐκ τῆς ἐλευθερίας προερχόμενα ἀγαθά, ἀλλὰ τοὐναντίον ὑστερήθημεν καὶ τὸ ὄνομα πολίτου τῆς Ἑλλάδος καὶ τὸ δικαίωμα τῆς ἐκλογῆς καὶ τῆς ψηφοφορίας· ὅπου ἂν ἐκ τούτων δὲν ὑφίστατο δημοκρατικὴ διοίκησις ἀλλὰ μοναρχική, καθὼς αἱ νῆσοι ἐπὶ τοῦ παρόντος, διὰ τῆς καταχρήσεως τῶν ἐπάρχων καὶ ἀντεπάρχων, διοικοῦνται μοναρχικῶς καὶ δεσποτικῶς, οὐχὶ δὲ φιλελευθέρως καὶ δημοκρατικῶς».

Σχέδιο αναφοράς του Μάρκου Πολίτη προς την Διοίκηση σχετικά με την διοικητική οργάνωση της Νάξου (1822)

«Τώρα εἶναι δημοκρατία, δὲν εἶναι ἀριστοκρατία».

Αναφορά των κατοίκων Πύργου προς την Διοίκηση (16/06/1823)

«Ἀλλ’ ἐπειδὴ καὶ τὸ ἔθνος ἄνευ διοικήσεως δὲν εἶναι δυνατὸν οχι νὰ προοδεύσῃ, ἀλλ’ οὐδὲ νὰ γνωρισθῇ παρὰ τῶν ἄλλων ἐθνῶν ὡς ἔθνος, οἱ Ἕλληνες συνεκρότησαν καὶ συγκροτοῦσι διοίκησιν δημοκρατικήν, συνισταμένην ἀπὸ μέλη ὅλων τῶν ἐπαρχιῶν τῆς ἐλευθέρας Ἑλλάδος».

Διαμαρτυρία των αντιπροσώπων της επαρχίας Ιμλακίων εναντίον του παραστάτη τους για κατάχρηση εξουσίας (05/07/1823)

«[Ἡ ἐπαρχία τῆς Λακεδαίμονος] ἀναφέρεται καὶ αὖθις πρὸς τὴν Διοίκησιν διὰ τοῦ βουλευτοῦ της κυρίου Ἀναγνώστου Κοκοράκη: ὅτι τὸ δημοκρατικὸν σύστημα, ἐξ αἰτίας τῆς ἰδιοτελείας μας καὶ τῆς ἀσυμφωνίας καὶ τῆς ἐκ τούτων προερχομένης μὴ ὑπακοῆς τοῦ λαοῦ, δὲν εἶναι διὰ τὸ ἔθνος μας καὶ κρίνει ἀρεστὸν καὶ συμφέρον τὸ μοναρχικὸν».

Αίτημα προς το Βουλευτικό Σώμα για την εξασφάλιση της τάξης μέσω της εφαρμογής των αποφάσεων της Β' Εθνοσυνέλευσης (24/09/1823)

Φωνές για την αριστοδημοκρατία

«[Τὸ ἔθνος] ἐσύστησε κατὰ τὸ παρελθὸν ἔτος, τῆ πρώτῃ Ἰανουαρίου, ἐν Ἐπιδαύρῳ τῆς Πελοποννήσου ἐθνικὴν φιλελεύθερον, ἀριστοδημοκρατικὴν καὶ παραστατικὴν [ἐνν. ἀντιπροσωπευτική] Διοίκησιν, εἰς τὸν τρόπον ὅλων τῶν φιλελευθέρως καὶ δημοκρατικῶς διοικουμένων ἐθνῶν».

Σχέδιο αναφοράς του Μάρκου Πολίτη προς την Διοίκηση σχετικά με την διοικητική οργάνωση της Νάξου (1822)

«[Κ]αθότι, ὅταν ὁ ἔπαρχος ἐκλέγῃ αὐτοὺς [ἐνν. τοὺς ἀξιωματούχους] καὶ οὐχί ἡ πατρίς, ἡ ἐκλογὴ τότε δὲν δίδεται εἰς τοὺς ἀξίους καὶ ἐναρέτους ἀλλ’ εἰς τοὺς συμφέροντας εἰς τὰ τέλη καὶ σκοποὺς αὐτοῦ· πρὸς δὲ τούτοις ἡ πατρὶς καὶ ὁ δῆμος ὑστερεῖται τότε ὅλα τὰ ἀριστοδημοκρατικὰ αὐτὴς δικαιώματα, ἀφαιρεῖται δὲ ἀπὸ πάντα πολίτην τὸ δικαίωμα τῆς ψήφου καὶ φώνης εἰς τὰ συμφέροντα τῆς πατρίδος του καὶ δίδεται ἡ κοινὴ παρακαταθήκη καὶ ἀσφάλεια ἄνευ τῆς κοινῆς συγκαταθέσεως καὶ γνώμης εἰς τοὺς τυχόντας ἄνδρας καὶ οὐχὶ εἰς ἐκείνους τοὺς ὁποίους ὄχι ὁ ἔπαρχος ἀλλ’ ἡ πατρὶς ἐκ πείρας γνωρίζει ἱκανοὺς καὶ ἀξίους».

Σχέδιο αναφοράς του Μάρκου Πολίτη προς την Διοίκηση σχετικά με την διοικητική οργάνωση της Νάξου (1822)

Φωνές για το έθνος και το θρησκευτικό δόγμα

«Διότι ὁ ἐθνισμός δὲν στηρίζεται ἐπάνω εἰς θρησκευτικὰς βάσεις, ἀλλὰ θεμελιόνεται ἐπάνω εἰς τόσα καὶ τόσα κοινὰ ὅλου τοῦ ἔθνους καὶ ὑλικὰ καὶ ἠθικὰ συμφέροντα, τὰ ὁποῖα, ὡς ἄλλοι δεσμοὶ συνέχουσι καὶ κρατοῦσιν εἰς ἓν ὅλον τὸ ἔθνος».

«Μόνα τὰ βάρβαρα ἔθνη ταυτίζουν τὴν θρησκείαν μὲ τὸν ἐθνισμόν, καὶ διὰ τοῦτο μικρὰ μόνη διαφορὰ θρησκευτικὴ εἶναι ἱκανὴ νὰ διαιρέσῃ ἓν ἔθνος».

«Τὸ Ἑλληνικὸν ἔθνος ἔλαβε τὰ ὅπλα, διὰ νὰ ἐλευθερωθῇ ἀπὸ τὴν φρικτὴν τυραννίαν τῶν Τούρκων, καὶ νά ζήσῃ ὡς ἔθνος, ἔθνος ἀνεξάρτητον, ἔθνος ἐλεύθερον, ἔθνος τὸ ὁποῖον νὰ διοικῆται ἀπὸ νόμους ἐπιτάττοντας τὴν ἰσονομίαν, καὶ νὰ θεωρῇ ὅλους τοὺς εἰς τὴν Ἑλλάδα γεννηθέντας Ἕλληνας, καὶ τοὺς τῆς Ἀνατολικῆς καὶ τοὺς τῆς Δυτικῆς Ἐκκλησίας, καὶ ἐν γένει ὅλους τοὺς πιστεύοντας εἰς Χριστὸν, ὡς ἴδιά του μέλη».

«Δὲν καταδέχονται νὰ ἦναι Ἕλληνες; ἂς μὴν ἦναι. Ἂς ἦναι ξένοι. Πάλιν ὡς ξένους τοὺς ἐπιτάττομεν νὰ γνωρίσουν, ὅτι ὑπόκεινται καὶ αὐτοὶ εἰς τὸν περὶ ἐθνικῶν δικαιωμάτων Νόμον ἀπαράλλακτα, ὡς καὶ οἱ Ἕλληνες, διότι καὶ αὐτοὶ κατοικοῦσιν Ἑλληνικὴν γῆν. Τὰ ἐθνικὰ δικαιώματα ἀνάγονται ὄχι εἰς ὑποκείμενα, ἀλλ’ εἰς τὴν γῆν».

Γρηγόριος Δικαίος (Παπαφλέσσας) και Γεώργιος Γλαράκης, Εγκύκλιος προς τους Έλληνες της Δυτικής Εκκλησίας (09/06/1823), Ο Φίλος του Νόμου 24 (06/06/1824), σελ. 3-4.