Προεκλογική μυθοθρυψία

23/06/2023

William Hogarth, Humours of an Election: The Polling, 1754-1755.

Μύθος 1: «Ο ΣΥΡΙΖΑ συντρίφτηκε».

Πραγματικότητα: Η επίδοση του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Μαΐου 2023 ήταν η 5η καλύτερή του (λαμβανομένων υπ' όψιν και των πρόδρομων σχημάτων του) στις 19 εκλογικές αναμετρήσεις από το 1974 έως σήμερα. Συγκριτικά, η ΝΔ σημείωσε στις ίδιες εκλογές την 7η χειρότερη επίδοσή της, ενώ το ΠΑΣΟΚ την 4η χειρότερη.

Μύθος 2: «Η ΝΔ θριάμβευσε».

Πραγματικότητα: Το ποσοστό της ΝΔ στις εκλογές του Μαΐου 2023 αυξήθηκε μόνο κατά 1,5 μονάδα σε σχέση με τις εκλογές του 2019. Συγκριτικά, το 2009 η ΝΔ απέσπασε ποσοστό μεγαλύτερο κατά 0,5 μονάδα από εκείνο του 2019 και μικρότερο κατά 1 μονάδα από εκείνο του Μαΐου 2023, αλλά βρέθηκε στην θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Μύθος 3: «Ο λαός στηρίζει την ΝΔ» / «Η πλειοψηφία του λαού στηρίζει την ΝΔ».

Πραγματικότητα: Μόνο το 24% των πολιτών ψήφισε την ΝΔ στις εκλογές του Μαΐου 2023. Το 37% ψήφισε άλλα κόμματα, μεταξύ των οποίων (των δεξιών κομμάτων συμπεριλαμβανομένων) δεν υπάρχει κανένα φιλικό προς την ΝΔ, ενώ το 39% απείχε.

Μύθος 4: «Οι πολίτες έχουν στραφεί στην Δεξιά».

Πραγματικότητα: Οι πολίτες έχουν στραφεί στην αποχή. Συγκριτικά, το ποσοστό της αποχής στις εκλογές του Μαΐου 2023 ήταν μεγαλύτερο τόσο από το άθροισμα των ποσοστών της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ όσο και από το άθροισμα των ποσοστών όλων των κόμματων πλην της ΝΔ και των ακύρων/λευκών.

Μύθος 5: «Η αποχή δεν έχει πολιτική σημασία: πάντα κάποιοι αδιαφορούν για τις εκλογές».

Πραγματικότητα: Από το 1974 μέχρι το 2009 η αποχή κυμάνθηκε κατά μέσο όρο γύρω στο 21%. Από το 2009 μέχρι σήμερα κυμαίνεται κατά μέσο όρο γύρω στο 38%. Η σιωπή του 17% που στράφηκε στην αποχή μετά το 2009 δεν μπορεί να θεωρηθεί ως αδιάφορη επιδοκιμασία του νικητή, αλλά ως συνειδητή αποδοκιμασία των πάντων.

Γενικό συμπέρασμα

Δεδομένου ότι η πλειοψηφία των πολιτών δεν θέλει να κυβερνηθεί από την ΝΔ, η νίκη της τελευταίας στις εκλογές του Μαΐου 2023 (πιθανότατα δε και στις επερχόμενες εκλογές) απορρέει από την σύμπτωση δύο βασικών παραγόντων:

α) της μη συγκρότησης της εχθρικής προς την ΝΔ πλειοψηφίας των πολιτών σε ενιαίο εκλογικό σχήμα, και

β) της επιβολής ενός εκλογικού συστήματος που (είτε στην «απλή» είτε στην «ενισχυμένη» του εκδοχή) δεν προβλέπει άλλο τρόπο έκφρασης της πλειοψηφίας παρά μόνο την προαναφερθείσα συγκρότηση σε ενιαίο εκλογικό σχήμα.

Υστερόγραφο

Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Τσίπρας έχει την «τιμή» να έχει σχηματίσει την πιο μειοψηφική κυβέρνηση ολόκληρης της Μεταπολίτευσης. Πρόκειται για την δεύτερη κυβέρνησή του, η οποία υποστηρίχτηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝΕΛ. Το άθροισμα των ποσοστών των δύο κομμάτων στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 ανερχόταν σε κάτι λιγότερο από 21,5%...