Joseph Keppler, The bosses of the Senate, 1889
Ο δημόσιος διάλογος περιστρέφεται μέχρι στιγμής γύρω από τα κριτήρια διανομής των χρημάτων, τα πραγματικά ποσά, και την ποιότητα/ποσότητα των παρασχεθεισών υπηρεσιών. Πρόκειται για θέματα σημαντικά από δημοσιογραφικής και νομικής απόψεως, αλλά τα ουσιώδη πολιτειακά και πολιτικά ζητήματα είναι άλλα:
1. Η αυθαιρεσία στις διακρίσεις. Έχει εισαχθεί άνευ λόγου μια διάκριση ανάμεσα:
πρώτον, στα ενημερωτικά μηνύματα «έως ενός (1) λεπτού» (άρθρο 21 § 1 π.ν.π. 11/03/2020, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 31 π.ν.π. 14/03/2020, η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 3 ν. 4682/2020) και «πάνω από ένα (1) λεπτό» (Στέλιος Πέτσας, Απάντηση στην υπ’ αρ. 5248/27.03.2020 Ερώτηση και στην υπ’ αριθμ. 246/27.03.2020 Αίτηση Κατάθεσης Εγγράφων 65 Βουλευτών της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥ.ΡΙΖ.Α., 30/03/2020, σελ. 5), και,
δεύτερον, ανάμεσα στους «δημόσιο[υς] και ιδιωτικο[ύς] ραδιοφωνικο[ύς] και τηλεοπτικο[ύς] σταθμο[ύς] ελεύθερης λήψης πανελλήνιας και περιφερειακής εμβέλειας» (άρθρο 21 § 1 π.ν.π. 11/03/2020, όπως ισχύει) και στις «εφημερίδες, διαδικτυακά μέσα και μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα οποία δεν ήταν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 31» (Πέτσας, όπ.π., σελ. 3).
2. Η δυσαναλογία μέσων και σκοπών. Σύμφωνα με τον κ. Πέτσα, η «πρώτη, άμεση αντίδραση στην ανάγκη εγρήγορσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών» (Πέτσας, όπ.π., σελ. 4) απαιτούσε την μετάδοση δωρεάν (άρθρο 21 § 2 π.ν.π. 11/03/2020, όπως ισχύει) μηνυμάτων και, κατά συνέπεια, την κάμψη της ελεύθερης συμμετοχής στην οικονομική ζωή της Χώρας (Σύνταγμα της Ελλάδας, άρθρο 5 § 1) και τον περιορισμό της άσκησης δικαιωμάτων που απορρέουν από την ιδιοκτησία υπέρ του γενικού συμφέροντος (Σύνταγμα της Ελλάδας, άρθρο 17 § 1), «ώστε να μην υπάρχει καμία απολύτως καθυστέρηση στην άμεση μετάδοση [τους] λόγω της κατεπείγουσας ανάγκης αποτροπής της διασποράς του κορωνοιού» (Πέτσας, όπ.π., σελ. 3). Αντίθετα, κατά την δεύτερη –σαφώς πιο δεινή– φάση, όπου «ο εξαιρετικά απρόβλεπτος χαρακτήρας της έξαρσης και εξάπλωσης του ιού έχει διαφοροποιήσει ουσιωδώς τόσο τις ανάγκες ενημέρωσης των πολιτών όσο και τα περιθώρια χρονικής αντίδρασης της Κυβέρνησης σε αυτό» και «ως εκ τούτου απαιτείται πλέον μια συνολική καμπάνια επικοινωνίας και ενημέρωσής τους, άμεσα και έγκαιρα υλοποιήσιμη, για την προστασία της δημόσιας υγείας και τον περιορισμό της διασποράς του κορωνοϊού» (Πέτσας, όπ.π., σελ. 4), η αναγγελθείσα εκστρατεία ενημέρωσης παύει να είναι δωρεάν, καίτοι οι διατάξεις που την πλαισιώνουν συνεχίζουν να εφαρμόζονται «κατά παρέκκλιση των κειμένων εθνικών διατάξεων» (άρθρο 30 § 1 π.ν.π. 14/03/2020).
3. Η απουσία δημοκρατικής συνείδησης στο Κράτος και τα Μ.Μ.Ε. Ένα οποιοδήποτε δημοσιογραφικό μέσο δεν μπορεί παρά να ενημερώνει διαρκώς τους πολίτες για την μεγαλύτερη πιθανώς πανδημία των τελευταίων εκατό χρόνων. Αν ένα δημοσιογραφικό μέσο χρειάζεται χρηματοδότηση για να είναι ... δημοσιογραφικό μέσο, τότε το περιεχόμενο δεν ανταποκρίνεται στην μορφή. Και όταν αυτό συμβαίνει, το Κράτος απλώς αξιώνει από το «μέσο», όπως και από κάθε πολίτη, «την εκπλήρωση του χρέους της κοινωνικής και εθνικής αλληλεγγύης» (Σύνταγμα της Ελλάδας, άρθρο 25 § 4). Χωρίς διακρίσεις, χωρίς επιβραβεύσεις, μόνο με κυρώσεις.
Συμπέρασμα. Όλοι έχουν λόγους να επιστρέψουν τα χρήματα που έλαβαν: οι Δεξιοί (που έλαβαν πολλά) από ντροπή, οι Αριστεροί (που έλαβαν λίγα) από αξιοπρέπεια. Όλοι έχουν λόγους, κανείς δεν έχει κίνητρο. Ο λαός, πάντως, μάλλον θα εκτιμούσε έναν τέτοιο λαϊκισμό.